نحوه صحیح مراقبت از گچ- در پزشکی
نحوه صحیح مراقبت از گچ
- به علت واكنش بين آب و گچ، يك نوع واكنش متبلور سازي ايجاد مي گردد كه موجب آزاد شدن گرما مي شود . اين گرما طبيعي بوده و بعد از ۱۵ دقيقه از بين مي رود .
- با قرار گرفتن عضو شكسته در گچ ، درد كاهش مي يابد .
- توجه نمایيد كه ايجاد درد در عضو گچ گرفته به دنبال عوارض زير مي باشد :
- نحوه صحیح مراقبت از گچ- در پزشکی
- نحوه صحیح مراقبت از گچ- در پزشکی
- كاهش خونرساني به بافت
- نحوه صحیح مراقبت از گچ- در پزشکی
- ايجاد زخم فشاري زير گچ
- گـچ خود را با چيزي نپوشانيد تا گرماي آن زودتر دفع شود .
- پس از گچ گيري ، گچ به صورت مرطوب و تا حدودي نرم باقي مي ماند و تا زماني كه كاملا خشك نشده تمام قدرت و استحكام خود را به دست نمي آورد .
- قالب گچي ممكن است پوست را تحريك كند و باعث شكنندگي آن گردد .
- گچ ، بسته به ضخامت آن و شرايط گرمایي محيط ، يك تا سه روز طول مي كشد تا كاملاً خشك گردد .
- گچ تازه بايد در معرض جريان هوا قرار گيرد تا خشك گردد و نبايد به وسيله ی لباس يا ملحفه پوشيده شود .
- يك قالب گچي مرطوب ، تيره و خاكســــتري به نظر مي رسد و در دق صداي گنگ دارد و بوي رطوبت مي دهد . در حاليكه گچ خشك ، سفيد و براق بوده و در دق صداي كاملاً واضحي داشته ، بدون بو و محكم است .
- نظر به اينكه عضوي كه در داخل گچ نيست ، مجبور است فعاليت بيشتري نمايد ، لذا دوره هاي مكرري را براي استراحت آن در نظر بگيريد .
- جهت جلوگيري از تورم ، عضو داخل گچ را هم سطح قلب خود قرار دهيد ( اين كار را در روز چندين بار انجام دهيد ) .
- در صورت بروز و پيشرفت تورم ، در یک تا دو روز اول ، به طور متناوب از كيف آب يخ در بالاي ناحيه ی شكسته شده استفاده نمایید و عضو را بالاتر از سطح قلب نگه داريد .
- با بالا آوردن عضـــــو گچ گرفته، درد و التهاب آن كاهش مي يابد .
- در صورت بروز هر يك از علایم زير در عضو گچ گرفته، هر چه سريعتر به پزشك خود و يا به نزديكترين درمانگاه مراجعه نمایيد :
- تورم
- رنگ پریدگی انگشتان
- سياه شدن انگشتان
- كاهش توانایي در حركت دادن انگشتان
- عدم توانایي در صاف كردن انگشتان
- وجود حس هاي غير طبيعي
- دردي كه با مسكن كاهش نمي يابد
- درد در هنگامي كه انگشتان را به كمك دست سالم خود و يا فرد ديگر عمداً به طرف پشت خم مي كنيد
- درد شديد و بروز احساس حالت سفتي در بالاي برجستگي هاي استخواني زير گچ ( مانند مچ دست ، آرنج ، مچ پا ، شانه، زانو و لگن ) احتمال ايجاد زخم زير گچ را مطرح مي كند . جالب است بدانيد وقتی درد كاهش يافت نشانه ی آن است كه زخم ايجاد شده است لذا اين نوع درد را به هيچ عنوان دست كم نگيريد .
- احسـاس حالت داغـي در ناحيـه ی زيـر گچ، كه مي تواند نشانه ی التهاب بافت زير گچ باشد .
- شل شدن گچ كه به دنبال تحليل عضلات زير گچ است نه خود گچ .
- احساس سردي و رنگ پريدگي ( رنگ مايل به سفيد ) .
- جهت جلوگيري از بـروز زخم ، لبه هاي تيـز گچ را با پارچه اي تميز بپوشانيد .
- در صورتي كه پزشك اجازه ی راه رفتن روي پاي گچ گرفته شده را به شما داده مي توانيد با بستن يك دمپایي به كف عضو گچ گرفته، آن را روي زمين گذاشته و راه برويد .
- در وضعيت نشسته ، پاي گچ گرفته را در سطحي بالاتر از پاي ديگر قرار دهيد .
- مفاصـلي كه در گچ قرار نگرفته اند را مرتب حركت دهيد ( مانند مفاصل انگشتان و نيز مفصل شانه هنگامي كه مچ دست و آرنج شما در گچ قرار گرفته اند و بي حركت هستند).
- در صورتي كه دست شما در گچ قرار دارد هنگام راه رفتن، جهت حمايت، آن را توسط باند سه گوش به گردن خود آويزان نمایید.
- مناطقي از عضو كه در داخل گچ قرار نگرفته اند را شسته و خشك نمایيد به گونه اي كه گچ خيس نگردد .
- در صورت داشتن زخم زير گچ ، از پزشك و يا مسئول اتاق گچ ، آموزش لازم جهت برنامه ی تعويض پانسمان را جويا شويد .
- هر گونه تغيير در قسمتهای خارج از گچ عضو گچ گرفته شده ( بالا و پایين ناحيه ی گچ گيري شده ) را با عضو سالم مقايسه نمایید و تغييرات پيدا شده را به پزشــك خود بگویيد .
- در صورت قرار دادن پنجره بر روي گچ ( به هر دليل ) از طرف پزشك و سپس بستن آن توسط پانسمان فشاري ، از باز كردن آن جداً خودداري نمایيد ، زيرا موجب تورم بافت زير آن و ايجاد زخم در پوست اطراف لبه هاي آن مي گردد .
- روزي چنديـــن بار عضلات زير گچ را منقبض و منبسط ( شل و سفت ) نمایيد تا از تحليل رفتن عضلات عضو گچ گرفته جلوگيري شود . اين كار را مي توانيد به طور مكرر روزي چند بار به صورت زير انجام دهيد :
- در صورتي كه ساعد ، بازو و يا هر دو در گچ قرار گرفته باشند روزانه چند نوبت ، چندین بار و هر بار برای چند لحظه ، دست خود را مشت كرده و بفشاريد .
- در صورتي كه پاي شما گچ گرفته شده روزانه چند نوبت، چندین بار و هر باربرای چند لحظه در حالی که پای خود را دراز کرده اید زانوي خود را به طرف پایين فشار دهيد .
- پس از مشورت با پزشك ، در فعاليتهاي روزمره خود شركت فعال داشته باشيد .
- نحوه ی استفاده ی صحيح از وسایل كمكي مانند عصا ، واكر و … را در صورت تجويز پزشك جويا شوید و به همان صورت از آنها استفاده كنيد .
- از گذاشتن گچ بر روي سطوح تيز و يا ناهموار خودداري كنيد .
- پس از خشك شدن كامل گچ ، موارد زير را حتماً رعايت نمایيد :
- حتي الامكان حركت را در حد نرمال حفظ كنيد اما از استفاده ی زیاد از اندام آسيب ديده خودداری نمایيد.
- از راه رفتن بر روي سطوح مرطوب و لغزنده خودداري كنيد .
- ورزشهاي توصيه شده از سوي پزشك و يا متخصص گچ گيري را رعايت نمایيد .
- پوست زير گچ را نكشيد زيرا موجب شكنندگي پوست مي گردد .
- در صورت بروز خارش ، با استفاده از هواي سرد سشوار آن را برطرف نمایيد .
- در صورت شكسته شدن گچ ، خودتان اقدام به ترميم آن ننمایید بلكه به پزشك خود مراجعه کنید .
- به بوهاي اطراف گچ و نيز تغيير رنگ گچ دقت نمایید و در صورت احساس حالتي غير طبيعي به پزشك مراجعه كنيد .
- گچ را خيس نكنيد و آن را با پلاستيك نپوشانيد .
مراقبت بعد از برداشتن گچ :
- قسمتي از عضو كه داخل گچ بوده به علت عدم استفاده از آن ضعيف و سفت می گردد و احتمال دارد دچار تحليل شود ، لذا استفاده از آن عضو را آرام و به تدريج شروع كنيد .
- پوست قسمتي از عضو كه داخل گچ بوده مقداري حالت خشك شدگي و پوسته پوسته پيدا كرده است ، لذا به آرامي آن را با آب ولرم و بدون صابون شسته ( از كشيدن ليف با جنس زبر بر روي آن خـودداري كنيـد ) و سپس بـا نرم كننده اي مناسب آن را نرم نمایيد .
- عضو مربوطه را تا مدتي براي چندين بار در روز بالا قرار دهيد زيرا احتمال تورم در آن زياد مي باشد .
- به دنبال بروز هر گونه تغيير در وضعيت طبيعي عضو خارج شده از گچ ، به پزشك خود مراجعه نمایيد .
- در صورت بروز درد به پزشك مراجعه كنيد .
