اندازه دانه های گچ/ساختن ملات گچ و ملات گچ و خاک

اندازه دانه های گچ :
پس آنکه گچ  را از کوره  بیرون آوردند آنرا به آسیاب برده و با آسیاب های ساچمه ای وغیره آنرا خرد کرده به صورت پودر درمی آوردند و برای مصرف به بازار عرضه می کنند، بدیهی است هر قدر دانه های گچ  ریزتر باشد گچ  مرغوبتر بوده و برای کارهای ظریف تر مورد استفاده قرار می گیرد. گچ  دانه درشت برای استفاده در ملات بهتر است، به طورمثال ساسانی ها برای ساخت ملات از گچ  نیم پخته و نیم کوب استفاده می کردند.
قطر بزرگترین دانه گچ  مورد استفاده در کارهای ساختمانی نباید از۰٫۶ میلیمتر بزرگتر باشد ونود درصد آن باید ریزتر از۰٫۱۵ میلیمتر بوده و۹۹٫۵ درصد آن باید ریزتر از ۰٫۲ میلیمتر باشد.
وزن مخصوص گچ  بر حسب ریزی و درشتی دانه و همچنین لرزیده و نلرزیده ی  آن متفاوت است و بطور کلی وزن مخصوص گچ    از ۰٫۸۵ تا ۱٫۴ تن بر متر مکعب می باشد.
گچ  اگر در مجاورت آهن، روی، سرب قرار بگیرد با آن ترکیب شده و تولید سولفات می کند و در نتیجه موجب ضعیف شدن قطعه بکار رفته می شود.
در ساختمان ها مخصوصا ساختمان هایی که اسکلت آن فلزی بوده و سقف طاق ضربی باشد باید حتما روی تمام قطعات فلزی را قبل از اجرای طاق  ضربی و مصرف هر گونه گچ  با یک لایه رنگ روغن مخصوص که به آن ضد زنگ می گویند پوشانیده شود تا بدین وسیله از فساد آهن جلو گیری شود.
ساختن ملات گچ  و ملات گچ  و خاک:

ابتدا قدری آب درون استانبولی می ریزند (حداکثر نصف حجم استانبولی چون اگر در ساخت ملات گچ ،میزان آب، زیاد تر از حد لازم باشد، گچ  کشته می شود.) آنگاه گچ  و یا مخلوط گچ  و خاک را درون آب به اندازه ای می ریزند که که سطح گچ  و یا گچ  و خاک از سطح آب بالاتر بیا ید و تقریبا آب دیده نشود آنگاه این مخلوط را تقریبا ۵تا ۶ دقیقه بحال خود گذاشته و بعد از یک گوشه ملات را هم زده وازآن استفاده می کنند. اما برای ساختن سایر ملات ها آب را روی ماده می پاشند.(علت پاشیدن گچ  و خاک درون آب آن است که تمام ذرات گچ  در مجاورت آب قرار گیرد.)
مقدار آبی که یک کیلو گرم پودر گچ  احتیاج دارد تا ملات شود از لحاظ تئوری ۰٫۲ لیتر است یعنی تقریبا ۲۰ درصد وزن گچ  ولی عملا برای اینکه شکل پذیری بهتری در ملات گچ  ایجاد شود،  و کارگران مجال کار کردن با آن را داشته باشند ، باید به ملات گچ  حدود ۷۰ تا۸۰ در صد وزنش آب اضافه نمود.
گچ  در موقع ملات سازی تقریبا تا حدود ۱۵ تا۲۰ درجه گرم تر از محیط کارگاه می شود بنابر این از لحاظ تئوری می توان آنرا در دماهای زیر صفرنیز مصرف کرد ولی عملا در کارگاه باید از این کار خودداری کرده و ملات گچ  را در دماهای کمتر از۵یا۶ درجه بالای صفر مصرف ننماییم.